خدا بر صلیب؟
نویسنده:آلیستر مکگراث
مترجم: نادر فرد
انتشارات ایلام
شابک ۸-۲۴-۹۰۸۱۹۶-۱-۹۷۸
بها: ۵ پوند
م. مشکور
آلیستر مکگراث که در سالیان گذشته کتابهای ارزشمندی از او به زبان فارسی ترجمه شده، نامی آشنا برای خوانندگان است، بخصوص خوانندگانی که علاقهمند به آثار عمیق و عالمانه در زمینۀ الاهیات و اندیشۀ مسیحی هستند. البته، عالمانه و عمیق را نباید به معنی سنگین و غیرقابلفهم و خستهکننده تعبیر کرد. یکی از هنرهای مکگراث اینست که نثر بسیار شیرینی دارد و ثقیلترین موضوعات را طوری تشریح میکند که انگار در حال روایتِ داستانی جذاب است. از دیگر هنرهای مکگراث اینست که غالباً به موضوعاتی که برای کتابهای خود انتخاب میکند، احاطۀ بسیار دارد، بهگونهای که هم میتواند صدها صفحه دربارۀ آنها بنویسد و هم آنکه اهم نکات را به خلاصهترین شکل ممکن ارائه دهد. البته خلاصهگویی داریم تا خلاصهگویی، بسا که شخص ناواردی «موجز» را با «مُثله» اشتباه بگیرد و طوری از سَر و تَه مطالب بزند که در پایان کار، کتابی مختصر و نامفید به دست خوانندگان دهد. مکگراث چنین نیست. چنان بر مطلب احاطه دارد که جا و مقام هر نکته و مطلبی را بخوبی میداند و نیک واقف است که در کتابی با این حجم، چه چیزی را بگوید و از گفتن چه چیزهایی درگذرد تا حاصل کار، کتابی مختصر و البته مفید باشد. کتابی که ترجمۀ فارسی آن اکنون در دسترس خوانندگان قرار میگیرد، بیتعارف، در عین اجمال کاملاً مفید است.
همچنانکه مکگراث خود میگوید، صلیب به حقیقتی ذاتاً متکثر اشاره دارد. آنرا نه یک معنی و مفهوم است و نه یک راه برای تشریح و تببین آن وجود دارد؛ صلیب به نوری میمانَد که هرگاه از منشور اندیشه عبور میکند، هفترنگِ معنای آن بر اندیشنده آشکار میشود، هر رنگ و هر معنایی از آن نیز به جنبهای از زندگی و درماندگی انسان پاسخ میگوید. صلیب از یک جنبه، پیروزی خداست و از جنبۀ دیگر شراکت الاهی در رنجهای انسان است، هم بهای رهایی انسان را میپردازد و هم راهِ زیستن را به او میآموزد. ارزش آن تنها به این نیست که «نماد» و «نمودی» از حقیقت است، بلکه خودش حقیقت است، فقط حقیقتی را به ما نشان نمیدهد بلکه تحت تأثیر نیروی واقعی آن، زندگی ما را به شکل عینی و واقعی تغییر میدهد. مکگراث به آنچه اختصاراً در اینجا آمد، مفصلاً در این کتاب پرداخته است و با آنکه کتاب اندکی متجاوز از صد صفحه است، خواننده با انبوهی از نکات و اندیشهها در آن روبرو میشود که نه تنها بر دانش او دربارۀ صلیب میافزاید بلکه بینش او را نیز غنی میسازد و صد البته، اثری پالاینده بر روح و روان او باقی میگذارد. مکگراث در این کتاب نه تنها به رخداد تصلیب، بلکه همچنین به واقعۀ رستاخیز میپردازد و با توضیحات روشنگر خود، ربط این دو رخداد محوری در ایمان مسیحی، یعنی صلیب و رستاخیز را برای خواننده کاملاً باز میکند. مثالهایی که نویسنده کتاب را به آنها مزین کرده، بجا و روشنگر هستند و موضوعاتِ انتزاعی را به شکلی ملموس به خواننده انتقال میدهند. در ضمن، مکگراث خواننده را بلاتکلیف نمیگذارد بلکه در خلال بحثهای روشنگر خود، نکاتی عملی نیز بیان میدارد. مکگراث این کتاب را گویی از منظر یک راوی نوشته است، و همچنان که روایت تأثیرگذار خود را از صلیب پیش میبرد، نکتهای را مبهم و بیتوضیح نمیگذارد. از پانویسهای مؤلف کاملاً آشکار است که او آنچه را پیشینیان و معاصرانش دربارۀ صلیب گفته و میگویند، از نظر دور نداشته و چنین نیست که بدون تأمل در این آثار، کتابی تنها شامل نگرشها و دریافتهای خودش دربارۀ صلیب، به نگارش در آورده باشد. البته نه مکگراث ادعا دارد که کتاب او خوانندۀ علاقمند را از پیجویی و مطالعۀ بیشتر دربارۀ این موضوع بینیاز میسازد و نه خواننده را رواست که به همین یک کتاب بسنده کند. اما اینکه خواننده در آغازِ راه خود برای فهم و تحقیق بیشتر به سراغ چه کتابی میرود نیز بسیار مهم است. قطعاً این کتاب اگر به همۀ سؤالهای خواننده پاسخ نگوید، لااقل او را در مسیر درستی برای رسیدن به پاسخهای مطلوب قرار میدهد.
به مترجم محترم کتاب، آقای نادر فرد به خاطر حُسن انتخاب او از نظر موضوع و مؤلف و همچنین زحمتی که بابت ترجمۀ اثری چنین مهم و حیاتی بر خود هموار کرده است، باید آفرین گفت. خواندن این کتاب ارزشمند را به خوانندگانی که میخواهند درک عمیقتر و روشنتری از موضوع صلیب داشته باشند، توصیه میکنیم.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر